İnebolu M.Ö 8.yüzyılda ,Ege ve Akdeniz'deki güçlü Lidya krallığının hükümranlıkları nedeniyle, Anadolu içlerine geçit vermesi, dolayısıyla Anadolu ticaretinde söz sahibi olmak isteyen Miletler tarafından, ticaret amaçlı bir kıyı kolonisi olarak eski adıyla Poyraaltı, şimdiki adıyla Boyranaltı mahallesinde kurulmuştur.
Ticaret yolları oluşturulmuş, Anadolu içlerine kadar gitme olanaklarına kavuşarak savaşta elde ettikleri ganimetleri satma yada takas edebilme olanağına kavuşmuşlardır. Ticari öneminin artmasından dolayı Arap kervanlarıda buraya gelmeye ve ticaret yapmaya başlamışlardır.
Milet'ler tarafindan ticaret kolonisi olarak kurulduğu Boyran Mahallesinde kale kalıntılarından anlaşılmaktadir. Kalenin kurulduğu yer bugün AbeşTepesi olarak isimlendirilmektedir .Büyük bir kısmı yüzyıllar içinde şehirleşme nedeni ile tahrip edilen kale kalıntısı Boyran mahallesinde hala mevcuttur. Kaleden kalan çıkan sütun, sütun başlığı gibi kalıntılar ile kesme taştan yapılmış iki katlı mezarlara rastlamak mümkündür. İnebolu' nun ilk adı İONOPOLİS' tir. Bu isimden de anlaşıldığı gibi bir İON şehridir. İONOPOLİS daha sonra İNEPOLİS , " İNEPOLİ ", Selçuklular zamanında da " İNEBOLU "adını almıştır.
Lidya krallığının yıkılmasından sonra Pers krallığı, daha sonra Roma ve Bizans imparatorluğu' nun egemenliği altında kalmıstır. 1071 Malazgirt zaferinden sonra Anadolu' ya akın eden Türk Selçuklu boyları şimdiki ismi ile AŞAĞIHATİPBAĞI mahallesine yerleşmiştir. Bu bölgeler, Candaroğulları ve İsfandiyaroğulları Beylikleri yönetimine geçmişdir.
İnebolu' da ilk nufus dairesi 1856 yılında, Belediye teşkilatı ise, 1866 yılında kurulmuştur. 1873 yılında Küre kazasından ayrılarak ilçe olmustur.
1880 ve 1885 tarihlerinde iki büyük yangın meydana gelmiş çarşısı tamamen yanmıştır.Kastamonu ve çevresinde imar faaliyetleri ile ünlenen (Türkiyenin ilk liselerinden ABDURRAHMAN PAŞA lisesini Kastamonu' da halkın eğitimi için öğretime açan) Kastamonu valisi Abdurrahman paşa tarafindan yeni bir plan yaptırılmış ve üçüncü yangında bir şehrin tamamen yok olmaması için daha önce ahşap esaslı binalar yerine taş ( kagir ) binalar yaptırılmış . Bugünde çarşı bölümünde tarihii de olsa, ahşap bina bulunmamaktadır. Çarşı yerleşimi aynı planı muhafaza etmektedir. Belediyede 03.02.1885 tarihli plan mevcuttur.
İnebolu 1. Dünya savaşında Türk bayrağı çekilen gemilerin bombardımanına mukabele olmak üzere 19.07.1915, 20.09.1915 ve 08.01.1916 tarihlerinde 3 defa Ruslar tarafından bombalanmıştır.
1.Dünya şavaşında İşgal edilmemesine, şavaşa cephesi olmamasına rağmen Çanakkale ve Kurtuluş savaşına İnebolu' nun tüm erkekleri savaşa koşmuş en fazla şehit veren ilçeler arasında sayısal ve oransal olarak İnebolu ilk sırada yer almış . İller de dahil olmak üzere oransal olarak en fazla şehit veren yer konumundadır İnebolu. Çevre okadar kayıp vermiştir ki hiç erkek kalmayan bir köyün adı da Ersizlerdere olarak değiştirmişlerdir. Savaştan geri dönen olmamıştır, savaşta o kadar çok şehit verilmiş ki çocukları savaşla ilgili bir anı bilmeden büyümüşler, dolayısı ile onlarda sonraki nesillere aktaramamışlardır.Babasının savaşa gitmiş olabileceği tahmin edilen kişilerin; babalarından, dedelerinden veya çevrelerinden, savaşla ilgili bilgiyi aktaramamasının nedeni bu olsa gerek.
|
